وزیر راه و ترابری:طرح مطالعات متروی هشتگرد – قزوین در صورت مقرون به صرفه بودن ، به هیات دولت ارائه می شود
علی محمدزمانی؛ بحث مطالعاتی و کارشناسی طرح متروی هشتگرد به قزوین:
به هزار و یک دلیل ، اعتقاد راسخ داریم که بهره برداری از فناوری ایمن ، نوین و کارآمد مترو در سیستم حمل و نقل جاده ای و میان شهری این اقلیم ، نه تنها مقرون به صرفه است و توجیه کامل اقتصادی دارد؛ بلکه گامی مهم و اساسی در توسعه و پیشرفت کشور محسوب می شود و نقش اساسی و استراتژیک در پیشرفت منطقه و سرزمین پهناور ایران خواهد داشت . ما خارج از تعصبات محدودمنطقه ای و به دور از هرگونه نگرش سیاسی و فقط از بعد اقتصادی آن هم با نگرشی ملی و فرامنطقه ای و رشد و توسعه میهن عزیز ، به تجزیه و تحلیل طرح متروی هشتگرد – قزوین و ذکر چند مزیت و اهمیت شاخص این طرح ملی و اقتصادی به اختصار می پردازیم و تصمیم گیری ، پیگیری و طرح تکمیلی و اجرایی این پروژه مهم و ملی را به مسؤلان استانی و کشور واگذار می کنیم:
۱-موقعیت خاص جغرافیایی و حمل و نقل بین المللی قزوین:
قزوین در چهارراه بین المللی کریدر شمال و جنوب قرار دارد و از دیرباز در چشم انداز توسعه کشور نقش اساسی داشته و مورد توجه مسئولان کشور بوده است.سابقه مدنیت و شهرنشینی در قزوین امسال به مرز ۱۷۶۲ سال نزدیک می شود ، آیا این که در اولین تلگرافی که در کشور استفاده شده ، نام قزوین به چشم می خورد ، اتفاقی است؟ آیا راه اندازی نخستین ایستگاه مجهز راه آهن ، احداث اولین هتل مدرن کشور (گراند هتل) و بهره برداری از نسل اول بزرگراههای نوین (آزاد راه تهران-قزوین) در حدود چهل سال قبل و احداث اولین شهر صنعتی کشور در قزوین به قابلیت ها و توانمندیهای این سرزمین جهت توسعه حمل و نقل کشور باز نمی گردد؟ در حالی که دقیقاً صد سال از آغاز به کار شهرداری در این کهن دیار می گذرد ، اما بسیاری از کمبودها علاوه بر آنکه از یک سو خود را به رخ ساکنین آن می کشاند ، از سوی دیگر بار گرانی از کمبودها و معضلات را از ناحیه مهاجرین و هزاران مسافر روزانه ، بر پایتخت منتقل و تحمیل می کند.
۲-صرفه جویی چشمگیر در مصرف سوخت:
تردد روزانه صدها خودرو در مسیر قزوین به تهران و بالعکس که اکثرا به صورت تک سرنشین صورت می گیرد بدون شک پر هزینه در مصرف سوخت و سوزاندن سرمایه های کشور محسوب می شود . انرژی بنیان اصلی توسعه در جوامع پیشرفته امروزی است و کاملا مشخص است هر خط مترو به طور میانگین ۴۰ درصد مصرف سوخت وسایل فصلی عبور و مرور را در مقایسه مشابه کاهش خواهد داد و تاثیر قابل توجهی در کاهش مصرف سوخت دارد.
۳–تسهیل در حمل و نقل جاده ای و کاهش حجم ترافیک در یکی از محورهای پر تردد کشور:
آزادراه تهران-قزوین که همواره یکی از مسیرهای پر تردد کشور محسوب می شود ، امروزه به جهت حجم بالای ترافیک به خصوص در مسیر تهران-کرج ، کارآیی و مفهوم خود را کاملا از دست داده است.لذا اکنون زمان بازنگری در جهت توسعه این بزرگراه و یا جایگزینی مناسب آن فرا رسیده است و تنها و بهترین گزینه توسعه این شاهرگ حیاتی کشور ، ادامه متروی هشتگرد به قزوین می باشد که موجب تسهیل در رفت و آمد میان این مسیر پر ترافیک که همواره از تزاحم ازدیاد خودروها رنج می برد، خواهد شد و با کاهش تردد در آزادراه ،میانگین ایمنی و سلامتی و تسهیل در رفت و آمد ماشین های در حال گذار افزایش خواهد یافت.
۴-جلوگیری از تصادفات و خسارات سنگین مالی و جانی در کشور:
در شماره پیشین در مورد تصادفات اتوبان سخن گفتیم و در اینجا نیز به برخی از نکات اشاره می کنیم . مطابق آمارهای رسمی در حوزه استحفاظی قزوین بیش از هفت هزار دستگاه اتوبوس تردد می نمایند و طبیعی است اگر از هر هزار اتوبوس یک واحد آنها تصادف کند حداقل ۷ تصادف در روز خواهیم داشت ، سال گذشته در محورهای مختلف قزوین بیش از ۶۴۰ نفر کشته و ۸۶۵ نفر نیز مجروح شده اند و فقط در بخشی از اتوبان قزوین-تهران سالانه ۶۸ کشته روی می دهد و از میزان خسارات سنگین مالی نیز آمار و اطلاع دقیقی در دست نداریم .به هر حال آثار زیان بار تصادفات مرگبار و جبران ناپذیر آن در متلاشی شدن خانواده ها و لطمات شدید آن در روح و روان آحاد جامعه و اقتصاد کشور کاملا مشهود است؛ لذا با انجام طرح متروی هشتگرد-قزوین تا حدود بسیار زیادی می توان از این همه خسارات مالی و جانی جلوگیری کرد
. ۵-تاثیر جدی در خلوت کردن تهران و کاهش تردد خودرویی مسافران:
وجود بیش از ۲۵۰۰ کارخانه صنعتی در قزوین و ساکن بودن اکثریت قابل ملاحظه ای از مدیران و صاحبان این واحدها در تهران و انجام تردد با خودروهای اغلب تک سرنشین در داخل شهر تهران به مقصد قزوین و بالعکس و نیز عبور و مرور بین جاده ای حجم بالایی از ترافیک در این محدوده را تشکیل می دهد ، با وجود مترو ، مسافرت به تهران از طریق مترو جایگزین مسافرت با خودرو خواهد شد و در داخل شهر تهران نیز بدون اینکه هر مسافر خودرویی را به آمار خودروهای موجود در شهر تهران بیفزاید با دسترسی به مترو می تواند به اقصی نقاط داخل شهر سفر کند و نتایج آن علاوه بر کاهش حجم میان جاده ای ، در کاهش حجم ترافیک خیابانهای داخل شهر تهران نیز تاثیر به سزایی خواهد داشت. از سوی دیگر انتقال دفاتر مرکزی شرکت ها و کارخانجات که حتی دستورالعمل ریاست محترم جمهور را نیز به همراه دارد ، سهولت و زمینه انتقال آن با وجود مترو به قزوین حتی با استقرار در محل تولید و خدمات این شرکت ها فراهم می شود ، پرسنل و کارکنان آنان هم ، آرامش سفر با مترو و طی فاصله یک ساعته پایتخت تا قزوین را جایگزین اتلاف اوقات گرانبهای خود در ترافیک سرسام آور تهران خواهند ساخت.
۶-انتقال طبیعی بخش مهمی از ترمینال غرب تهران به قزوین:
در حال حاضر ورودی تهران(ایستگاه مترو) یکی از شلوغ ترین مراکز توقف خودروها در محلی پر ترافیک به جهت تمایل استفاده مسافرین از مترو به شمار می رود. با ادامه مترو هشتگرد به قزوین اکثر مسافرین از مبدا قزوین که مقصد آنها تهران است دیگر تمایل سفر با خودرو در اتوبان را نخواهند داشت . لذا با وجود مترو ، انتهای مقصد سفر به تهران از ناحیه غرب کشور به طور طبیعی به قزوین منتهی و منتقل می شود و در مسیر بالعکس تهران به قزوین نیز اکثر مسافرین ترجیح می دهند تا آخرین ایستگاه یعنی تا قزوین را با مترو طی کنند. بدیهی است با راه اندازی مترو ، مسافرین می توانند از قزوین به هر نقطه ای که در تهران مایل باشند ، به شکل یه شبکه ی کامل و مطمئن ، عبور و مرور سفر کنند . در این صورت کاملا طبیعی است که بخش عمده ای از ترمینال غرب تهران (که در ضلع شمال غربی پایتخت و جنب میدان آزادی واقع است)به شهر قزوین ، منتقل می شود و با حضور شرکت های مختلف تعاونی مسافربری در ترمینال قزوین ، این شهر به عنوان یکی از مراکز عمده حمل و نقل کشور برای پیوند استانهای گیلان ، مازندران ، زنجان ، همدان ، کرمانشاه ، اردبیل و مرکزی در خواهد آمد و در نتیجه تاثیر چشمگیری در کاهش ازدحام و شلوغی بیش از حد غرب پایتخت خواهد داشت.
۷- جلو گیری از سکونت ناخواسته در قزوین و تاثیر در بهبود وضعیت مسکن
از سوی دیگر به علل مشکلات عدیده حمل و نقل که شرح مقداری از آن گذشت ، اغلب دانشجویان ، استادان و مدیران مقیم تهران ناچار به اقامت اجباری و اجاره وحتی خرید منزل در قزوین هستند که علاوه بر مسائل و معضلات خاص خود موجب کمبود شدید مسکن و افزایش شدید بهای اجاره خانه در قزوین گردیده است . در حا لیکه با وجود مترو بسیاری از آنان می توانند پس از پایان کار و درس روزانه خود حتی ضمن مطالعه و برنامه ریزی امورات جاری در آن ، به شهر مبدا بازگشته و اغلب آنان با تردد با مترو دیگر نیازی به تهیه مسکن در قزوین نخواهند داشت در نتیجه تا حدود زیادی ، کاهش چشم گیری در حل مشکل گرانی مسکن و هزینه اجاره نشینی دانشجویان و اجاره بها در شهر قزوین را در پی خواهد داشت .
۸ -حفظ محیط زیست و جلو گیری از آلودگی هوا
در هر ساعت و هرروز صدها و هزاران خودرو ، اتوبوس ، سواری در اتوبان قزوین – تهران تردد می کنند و ترافیک در آن دیگر به ترافیک در داخل شهرهای پر ترافیک بی شباهت نیست و دود مرگبار آغشته با سرب ، آلودگی که از اگزوزهای اتوبوس های گازوئیلی و سواری ها بیرون می زند ، نیاز به توضیح ندارد که تا چه اندازه تاثیر فراوانی در تخریب محیط زیست و آلودگی هوا دارد . در حالی که با احداث مترو ، می توان تا حد زیادی از آلودگی محیط زیست جلو گیری و در حفظ آن و ایجاد هوای پاک و تازه و احترام به طبیعت اقدام جدی به عمل آورد
۹ -رونق گرد شگری در کشور و قزوین به عنوان پایلوت منتخب گرد شگری سازمان ملل
قدمت تاریخی منطقه قزوین بر اساس اسناد و مدارک به دوران مادها ( قرن نهم پیش از میلاد ) می رسد و تاکنون بیش از ۱۰۴۵ اثر از بناهای تاریخی در فهرست آثار ملی کشور از جمله مساجد کهن ، امامزاده ها ، تکایا ، قلعه ها ، بازارها ، گرمابه ها ، آب انبارها و . . . به ثبت رسیده است و در سالهای اخیر قزوین به عنوان پایلوت گردشگری اسکان بشر سازمان ملل که به دلایل احراز نخست تعداد آثار ثبت شده ملی و قرارگرفتن در مسیر چهار راه جنوب ، شمال ، شرق و غرب ایران و بازدید سالانه ۴۰ میلیون نفر از این استان صورت گرفته است، بهره برداری از مترو ، میتواند قزوین را به یکی از مقاصد خوب گردشگری کشور تبدیل کند ، و با دسترسی آسان و سریع گردشگران خارجی به ابنیه تاریخی ، گردشگری قزوین به عنوان بخشی از سرزمین پهناور ایران ، زمینه لازم درگسترش جاذبه های توریستی و جذب توریست فراهم می شود و گردشگری را درکشور بسیار متحول خواهد کرد و حتی علاوه بر جذب توریست خارجی ، گردشگران ایرانی و هر یک از ساکنین تهران از اولین ایستگاه نزدیک مترو ، با تعویض چند خط ، می توانند به تماشای آثار باستانی و تاریخی و دیدنی های این خطه از سرزمین پهناور ایران که زمانی پایتخت کشور هم بوده است، بپردازند .
۰ ۱ - ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در منطقه و کشور
با توجه به دغدغه بیکاری و اهداف عالی مسؤلان در جهت اشتغالزایی و کاهش نرخ بیکاری درکشور ، پروژه احداث متروی هشتگرد به قزوین ، بسیاری از شاخه هاو زیر شاخه های صنعت و خدمات کشور را فعال خواهد کرد و زمینه را جهت اشتغال کارگران بومی ، تکنسین ها و مهندسین ایرانی فراهم می سازد لذا از این منظر نیز جهت احداث مترو ، بازدهی اقتصادی فراوانی را در جهت رشد و توسعه کشور به همراه می آورد .
۱۱ -جذب سرمایه گذار خارجی با توجه به اقتصادی بودن طرح و بازگشت سریع سرمایه :
پروژه ملی متروی هشتگرد- قزوین تونلی نیست و هزینه های غیر قابل جبران ویا گزافه غیر معمول و غیر قابل برگشت ندارد این طرح بدون نیاز به خرید و تصرف زمین می تواند در حاشیه و حریم اتوبان و به موازات آن همانند تهران – کرج انجام شود . واز این جهت نیاز به صرف سرمایه هنگفت خرید و تصاحب زمین ندارد و از جهت بازگشت سرمایه هم به علت وجود دائمی و کثرت مسافر صد در صد دارای توجیه اقتصادی است و پیشنهادات سرمایه گذاری نیز از سوی برخی شرکت ها از کشورهای پیشرفته وجود داشته که بدلیل عدم اتخاذ تصمیم قطعی مسؤلان راکد مانده است؛ لذا جذب سرمایه گذار خارجی جهت این طرح ملی و منطقه ای به سهولت فراهم ، امکان پذیر و مورد استقبال است.
۱۲ – نیاز به ارتباط استراتژیک مرکز با قزوین بخصوص در شرایط بحرانی و حوادث غیرمترقبه :
حوادث تاریخی گذشته و ایام پر حادثه انقلاب اسلامی بخوبی بیانگر آن است که در شرایط دشوار و بحرانی ، قزوین همواره یکی از مناطق معین استان تهران بوده و هست و در شرایط دشوار حوادث وبلایای طبیعی نیز باید امکان سریع وآسان مرکز با شهرهایی همچون قزوین و بالعکس فراهم گردد و بی جهت نیست که در چهل سال قبل اولین آزاد راه کشوردرمسیر تهران به قزوین احداث گردید و در بررسی پیش بینی های مسائلی همچون زلزله باید همواره در جهت ارتباط استراتژیک و امکان دسترسی سریع چاره اندیشی کرد و به طور مثال اخیرا سرمای فلج کننده و بی سابقه زمستان ۸۶ علاوه بر ایجاد مشکلات عدیده و مسدود شدن این شاهراه مواصلاتی ارتباط با پایتخت و بالعکس موجب قطع ارتباط مرکز با غرب کشور گردید ، علاوه بر فلج شدن اقتصاد کشور موجب سرگردانی و تهدید به مرگ هزاران مسافر در راه مانده شد و راه آهن محدود منطقه بعنوان تنها ارتباط ممکن با مرکز ، تا حدودی ناجی و مشکل را مرتفع کرد ، لذا از این ابعاد نیز نیاز به مترو در شرایط بحرانی و بروز حوادث غیر مترقبه در این محور ، بیش از پیش قابل بررسی و نگرش جدی است
۱۳ – استان قزوین فاقد فرودگاه و امکانات لازم زیر بنایی :
استان قزوین در مقایسه با اکثر سایر استان های کشور که دارای امکانات مناسب خاص استان ها هستند نیز قابل مقایسه نمی باشد و از این جهت نیز دارای بسیاری از کمبودها و شرایط خاص است و به همین لحاظ این استان فاقد فرودگاه و بسیاری از امکانات زیر بنایی مناسب است .علت اصلی فقدان بسیاری از کمبودهای اساسی نیز ، نزدیکی به پایتخت است؛ لذا این نزدیکی و آن فقدان امکانات نیز ضرورت احداث متروی هشتگرد به قزوین را ایجاب می کند .
۱۴ -عدم تناسب حتی توسعه راه آهن کنونی با نیازهای منطقه و اهداف تعریف شده :
طرح هایی همچون توسعه راه آهن کنونی یا حتی طرح دو بانده کردن خطوط راه آهن فعلی منطقه از حیث رسیدن به اهداف فوق تاثیر چندانی در محقق شدن آثار مثبت و مزیت های این طرح ندارد و دلیل آن نیزکاملا از جهت نا همگون بودن امکانات و نیازها و عدم تناسب و سنخیت آن با اهداف ، عدم سرویس و خدمات مناسب مورد تقاضا بطور حتم با عدم استقبال عمومی و ناکامی در رسیدن به اهداف مذکور در نیل به اهداف توسعه کشور مواجه و سرانجام راه به بیراهه بردن است؛ لذا تاکید مجدد بر این نکته و مطلب داریم که همه مزیت ها و آثار مثبتی را که باختصار به آنها اشاره رفت ، تنها و تنها با احداث متروی هشتگرد – قزوین محق خواهد شد و زمینه ساز همه مزیتهای مذکور در رسیدن به اهداف مهم و ذیقیمت منطقه ای و کشوری است.
اکنون با توجه به سخنان وزیر محترم راه و ترابری و با توجه به نکات کارشناسی مطروحه بر مسؤلان محترم استان قزوین فرض است تا با تشکیل یک کمیته راهبردی به طور جدی پیگیراین موضوع باشند و با احاله این پروژه و طرح ملی به دستگاههای مرتبط ، کارشناسان و صاحبنظران برنامه ریزی و اقتصادی استان جهت تهیه طرح مستند به محاسبات آمار و ارقام مبنی بر مقرون به صرفه بودن طرح و ملاحظات متکی بر نیازها و واقعیت ها و نیز مستندات فرهنگی ، اجتماعی ، جغرافیایی ، اقتصادی ، امنیتی گردشگری و سایر ملاحظه ها و مزیت ها ، نسبت به تهیه و ارائه طرح جامع و اقتصادی مفید و صحیح و یاری وزیر محترم راه و ترابری ، زمینه های لازم را برای تقدیم طرح راه اندازی مترو در مسیر هشتگرد- قزوین به هیات دولت فراهم کنند و در برنامه سفرآتی ریاست محترم جمهور نیز این مهم را از منظر کارشناسی و مزیت های فراوان ملی و منطقه ای مطرح و پیگیری نمایند .
بدیهی است مسؤلان محترم استان با پیگیری های مستمر در جلب توجه دولت به نکات اقتصادی و همه جانبه این پروژه ملی ،خدمتی بزرگ و درخور تقدیر و ماندگار را به مردم منطقه و کشور خواهند کرد . امید است این طرح هر چه سریعتر به لحاظ اهمیت بسیار زیاد در اولویت دستور کار اول و مهم مسؤلان قرار گیرد ،قبل از آنکه فرصتها از دست برود . فراموش نکنیم که فردا ،دیر است .
مدیر مسوول فصلنامه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن قزوین
با سلام
از اینهمه دل سوزی برای استان قزوین متشکرم
با توجه به اینکه سالانه چند تن از دانشجویان و اساتید بخاطر حوادث ناگوار اتوبان تهران قزوین خانواده های زیادی را داغدار کرده است این امر از واجبات است.
اینجانب در شرکتی کار می کنم که به این صنعت کاملا آشنایی دارد و بعنوان اولین شرکت های ساخت مترو در کشور فعالیت داشته که اتفاقا با مقایسه طرح قطار برقی بین شهری در پروژه های دیگر بستر کامل جهت اجرای این پروژه در مسیر کرج تا قزوین وجود دارد. بامید اینکه زمانی بتوانم به استان عزیزم در این خصوص خدمت رسانی شایسته داشته باشم.
با احترام
خطیبی
پس چرا زودتر راش نمیندازین.
از شما خیلی ممنونم که به فکر دوست پسر و دخترها هم هستید راستش خیلی سخته که زیدت تو قزوین باشه.امکانتم که نداره.
خیلی ممنون اینجوری دافای قزوین رو هم بهتر میبینیم.